Los escolios a la "Antología Planudea" en España

  1. Guillermo Galán Vioque 1
  1. 1 Universidad de Huelva
    info

    Universidad de Huelva

    Huelva, España

    ROR https://ror.org/03a1kt624

Revista:
Estudios clásicos

ISSN: 0014-1453

Año de publicación: 2022

Título del ejemplar: Manuscritos griegos y latinos: cuestiones abiertas, nuevas perspectivas

Número: 162

Páginas: 235-258

Tipo: Artículo

DOI: 10.48232/ECLAS.162.09 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Estudios clásicos

Resumen

En este artículo, tras estudiar la relación entre los testimonios que nos han transmitido los escolios a la Antología Planudea, se analiza la posición de los custodiados en bibliotecas españolas, entre los que se incluye un incunable que no había sido identificado hasta ahora (Inc. Toledo, BCp 81-38).

Referencias bibliográficas

  • ANDRÉS, G. DE (1961) «Dos listas inéditas de manuscritos griegos de Hurtado de Mendoza», La Ciudad de Dios 174, 221–396.
  • ANDRÉS, G. DE (1964) «La biblioteca de don Diego Hurtado de Mendoza, edición, prólogo e identificación de obras», en Documentos para la historia de San Lorenzo el Real de El Escorial, vol. VII, El Escorial, Imprenta del Real Monasterio, 235–323.
  • ANDRÉS, G. DE (1965) «Relaciones de los incendios del monasterio de El Escorial: 1671», en Documentos para la historia de San Lorenzo el Real de El Escorial, vol. VIII, El Escorial, Imprenta del Real Monasterio, 65–81.
  • ANDRÉS, G. DE (1968) Catálogo de los códices griegos desaparecidos de la Real Biblioteca de El Escorial, 3 vols., El Escorial, Imprenta del Real Monasterio.
  • ANDRÉS, G. DE (1974) «Historia de un fondo griego de la Biblioteca Nacional de Madrid: colecciones Cardenal Mendoza y García de Loaisa», Revista de Archivos, Bibliotecas y Museos 77, 5–65.
  • ANDRÉS, G. DE (1984) «Los copistas de los códices griegos del Cardenal de Burgos Francisco de Mendoza († 1564), en la Biblioteca Nacional», Estudios Clásicos 26, 39–48.
  • BRAVO GARCÍA, A. y PÉREZ MARTÍN, I. (eds.) (2010)TheLegacy of Bernard deMontfaucon: three Hundred Years of Studies on Greek Handwriting. Proceedings of the Seventh International Colloquium of Greek Palaeography (Madrid-Salamanca, 15–20 September 2008), 2 vols., Turnhout, Brepols.
  • BROWNING, R. (1955) «The So-Called Tzetzes Scholia on Philostratus and Andreas Darmarios», CQ 5, 195–200.
  • CALDERINI, A. (1912) «Scoli greci all’Antologia Planudea», Memorie del Reale Istituto Lombardo di Scienze e Lettere, Classe di Lettere e Scienzemorali e storiche 13, 227–279.
  • CAMERON, A. (1993) The Greek anthology from Meleager to Planudes, Oxford: Clarendon Press.
  • CAMERON, A. (1994) «Constantine the Rhodian and the Greek Anthology», en A. R. Dyck y S. A. Takács (eds) Presence of Byzantium. Studies presented to Milton V. Anastos in honor of his eighty-fifth birthday, Ámsterdam, Hakkert, 261–267.
  • CANFORA, L. (2001) Il Fozio ritrovato. Juan de Mairena e André Schott, Bari, Edizioni Dedalo.
  • CATALDI PALAU, A. (1998) Gian Francesco d’Asola e la tipografia aldina: la vita, le edizioni, la biblioteca dell’Asolano, Génova, Sagep Editori.
  • CATALDI PALAU, A. (2000) «Il copista Ioannes Mauromates», en G. Prato (ed.) I manoscritti greci tra riflessione e dibattito: Atti del 5 Colloquio internazionale di paleografia greca, Cremona, 4–10 ottobre 1998, vol. I, Florencia, Gonnelli, 335–399.
  • CITTI, F. (2007) «Gli epigrammi dell’Anthologia Graeca negli Adagia di Erasmo», Lexis 25, 399–430.
  • DERENZINI, G. (1989) «Camillo Zanetti copista: tra vivere e scrivere», Annali della Facoltà di Lettere e Filosofia dell’Università di Siena 9, 19–43.
  • DOMINGO MALVADÍ, A. (2011) Bibliofilia humanística en tiempos de Felipe II. La biblioteca de Juan Páez de Castro, Salamanca, Ediciones Universidad de Salamanca.
  • ELEUTERI, P. y CANART, P. (1991) Scrittura greca nell’umanesimo italiano, Milano, Edizioni il polifilo.
  • ESCOBAR CHICO, Á. (1993) Codices Caesaraugustani Graeci. Catálogo de los manuscritos griegos de la Biblioteca Capitular de la Seo (Zaragoza), Zaragoza, Institución Fernando el Católico.
  • FERNÁNDEZ COLLADO, Á. et al. (2009)Catálogo de impresos de la Biblioteca Capitular. Catedral de Toledo, Toledo, Instituto Teológico San Ildefonso y Diputación Provincial de Toledo.
  • FERNÁNDEZ COLLADO, Á. et al. (2012) Los incunables de la Biblioteca Capitular de Toledo, Toledo, Instituto Teológico San Ildefonso y Diputación Provincial de Toledo.
  • FERNÁNDEZ POMAR, J. M. (1965) «Libros y manuscritos procedentes de Plasencia. Historia de una colección», Hispania Sacra 18, 33–102.
  • FERRERI, L. (2002) «Vaticana et Angelicana. Nota su exemplari di edizioni a stampa appartenenti alle biblioteche Vaticana e Angelicana», en Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae, vol. IX, Ciudad del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, 169–201.
  • FERRERI, L. (2005) «Scoli umanistici all’Antologia Planudea. Un nuovo testimone posseduto dalla Biblioteca Nazionale di Napoli e la formazione del corpus di scoli confluiti nell’edizione Wecheliana (1600)», Medioevo e Rinascimento 19, 81–114.
  • FERRERI, L., (2014) L’Italia degli Umanisti. Marco Musuro, Turnhout, Brepols.
  • FLORIDI, L. (1995) «The Diffusion of Sextus Empiricus’s Works in the Renaissance», Journal of the History of Ideas 56, 63–85.
  • GALÁN VIOQUE, G. (2014) «Notas sobre las copias manuscritas de Andrés Darmario de los escolios de la Antología Planudea», Bibliothèque d’Humanisme et Renaissance 76, 281–300.
  • GALÁN VIOQUE, G. (2015) «Jacques Philippe d’Orville en Turín», Maia 67, 167–180.
  • GALÁN VIOQUE, G. (2020a) «Marco Musuro y el epítome del De imitatione de Dionisio de Halicarnaso», QUCC 124, 127–141.
  • GALÁN VIOQUE, G. (2020b) «On two Rediscovered Witnesses of the Scholia on the Anthologia Planudea», Museum helveticum 77, 221–228.
  • GALÁN VIOQUE, G. (2021a) «Jacques Philippe d’Orville’s Grand Tour. A European Trip in Search of Libraries, Manuscripts, and Ancient Books», Athenaeum 109, 167–207.
  • GALÁN VIOQUE, G. (2021b) «On a New Witness of the Scholia on the Planudean Anthology», Mnemosyne 72, 1041–1045.
  • GALLAVOTTI, C. (1960) «Planudea II», Bollettino dei Classici 8, 12–23.
  • GALLAVOTTI, C. (1981) «Planudea III», Bollettino dei Classici n. s. 2, 3–27.
  • GARCÍA CRAVIOTTO, F. (1989) Catálogo general de incunables en bibliotecas españolas, 2 vols., Madrid, Ministerio de Cultura.
  • GASPARI, A. (2010) «Camillo Zanetti alias Camillus Venetus e le sue sottoscrizioni», en Bravo García y Pérez Martín (2010), I, 233–241 (láminas en II, 801–807).
  • GÓMEZ MARTOS, F. (2014) «Juan de Mariana y la Biblioteca de Focio. Presencia y ausencia de fuentes antiguas en la historiografía humanista española», Dialogues d’Histoire ancienne 40, 207–223.
  • GONZÁLEZ PALENCIA, A. y MELE, E. (1941–1943) Vida y obra de Don Diego Hurtado de Mendoza, 3 vols., Madrid, Instituto de Valencia de Don Juan.
  • GRAUX, C. (1982) Los orígenes del fondo griego del Escorial, Madrid, Fundación Universitaria española (= París 1880).
  • GUERRIERI, E. (2014) «In omni rerum perturbatione: la traslazione toledana dei manoscritti del Cardinale Zelada», Medioevo e rinascimento 25, 229–250.
  • HOBSON, A. (1999) Renaissance Book Collecting. Jean Grolier and Diego Hurtado deMendoza, their Books and Bindings, Cambridge, Cambridge University Press
  • HUTTON, J. (1935) The Greek Anthology in Italy to the year 1800, Ithaca-New York, Cornell University Press.
  • JACOBS, F. (1798–1814) Animaduersiones in epigrammata Anthologiae Graecae, 8 vols., Leipzig, Dyckium.
  • KIMBALL BROOKER, T. (2014) Index of Best Authors by Subjects Classification Compiled in 1547 by Antoine Morillon… including a selection of Greek Manuscripts in the Library of Diego Hurtado de Mendoza, Besançon, Association Internationale de Bibliophile.
  • LAEMMER, H. (1864) De Leonis Allatii codicibus qui Romae in Bibliotheca Vallicellana asseruantur schediasma, Friburgo, apud Herder.
  • LAMERS, H. (2015) Greece Reinvented. Transformations of Byzantine Hellenism in Renaissance Italy, Leiden-Boston, E. J. Brill.
  • LAUXTERMANN, M. D. (2003) «The Anthology of Cephalas», en M. Hinterberger y E. Schifer (eds.) Byzantinische Sprachkunst. Studien zur byzantinischen Literatur gewidmet Wolfram Hörandner zum 65. Geburtstag, Berlín-Nueva York, Walter de Gruyter, 194–208.
  • LAUXTERMANN, M. D. (2003–2019) Byzantine Poetry from Pisides to Geometres. Texts and Contexts, 2 vols., Viena, Austrian Academy of Sciences Press.
  • LAUXTERMANN, M. D. (2009) «Janus Lascaris and the Greek Anthology», en S. de Beer, K. A. E. Enenkel y D. Rijser (eds.) The neo-latin epigram: A learned and witty genre, Lovaina, Leuven University Press, 41–65.
  • LEFRANC, A. (1891) «Nouvelles recherches sur les origins du Collège de France – Le Collège de jeunes grecs fondé a Milan par François Ier (1510–1522)», Revue internationale de l’ensegnement 22, 290–313.
  • LOLOS, A. C. (1981) «Antike Scholien zu Anthologia Graeca-Palatina», Helleniká 33, 374–381.
  • LOLOS, A. C. (1982–83) «Antike Scholien zur Anthologia Graeca-Palatina. Curae secundae», Helleniká 34: 225.
  • LUPPINO, A. (1959–1960) «Scholia greca inedita in Anthologiae epigrammata selecta», Atti dell’Accademia Pontaniana 9, 25–62.
  • MCMANAMON, J. M. (2013) «Res aut res publica: The Evidence from Italian Renaissance Manuscripts and Their Owners», en P. I. Kaufman (ed.), From the Renaissance to the Modern World. A Tribute to John M. Headley, Basel, MDPI, 23–40 (reprinted from Religions 3 [2012] 210–227).
  • MARTÍNEZ MANZANO, T. (2008) «Die Aufenthalte des Andreas Darmarios in Madrid und Salamanca und ihre Bedeutung für die recensio der Philostratund Oppianscholien», RhM 151, 400–424.
  • MARTÍNEZ MANZANO, T. (2015) Historia del fondo griego de la Universidad de Salamanca, Salamanca: Ediciones Universidad.
  • MARTÍNEZ MANZANO, T. (2018) «La biblioteca manuscrita griega de Diego Hurtado de Mendoza», Segno e testo 16, 315–433.
  • MARTÍNEZ MANZANO, T. (2019) «Parerga a la Antología Planudea de Ianos Láscaris: el incunable I-1620 de la Biblioteca Nacional y Nicolás Sofiano», en T. Martínez Manzano y F. G. Hernández Muñoz (eds.), Del manuscrito antiguo a la edición crítica de textos griegos. Homenaje a la prof.ª Elsa García Novo, Madrid, Dyckinson, 241–255.
  • MAZZUCCHI, C. M. (1995) «Diodoro Siculo fra Bizanzio e Occidente (Cod. Par. Gr. 1665)», Aevum 73, 385–421.
  • MESCHINI, A. (1982) «Lattanzio Tolomeo e l’Antologia Greca», Bollettino dei Classici 3, 23–62.
  • MIGUEL ALONSO, A. (2018) «Los fondos jesuitas en las bibliotecas de Roma. Una aportación para su conocimiento», Revista General de Información y Documentación 28, 345–372.
  • MILLER, E. (1848) Catalogue des manuscrits grecs de la bibliothèque de l’Escurial, París, Á l’imprimerie nationale.
  • MIONI, E. (1975) «L’Antologia greca da Massimo Planude a Marco Musuro», Scritti in onore di Carlo Diano, Bolonia, Pàtron, 263–307.
  • MURR, C. G. VON (1733–1811) Catalogus librorumquos v. c. ChristophorusTheophilus du Murr, Nuremberg, Lechner.
  • NOLHAC, P. DE (1887) La bibliothèque de Fulvio Orsini. Contribution à l’historie des collections d’Italie et à l’étude de la Rennaissance, París, F. Vieweg, Libraireéditeur (= Ginebra-París, Slatkine Reprints 1796).
  • OCTAVIO DE TOLEDO, J. M. (1906) Catálogo de la librería del Cabildo toledano 2 vols., II Parte.— Impresos, Madrid, Tipografía de la Revista de Archivos, Bibliotecas y Museos.
  • OMONT, H. (1889) Catalogues des manuscrits grecs de Fontainebleau sous François Ier et Henri II, París, Imprimerie nationale.
  • ORTEGA VILLARO, B. y AMADO RODRÍGUEZ, M. T. (2021) Antología palatina: libros XIII, XIV, XV: (epigramas variados), Madrid, CSIC.
  • PAGLIAROLI, S. (2004) «Giano Lascari e il Gimnasio Greco», Studi medievali e umanistici 2, 215–293.
  • PASINI, C. (1997)Codici e frammenti greci dell’Ambrosiana: integrazioni al catalogo di Emidio Martini e Domenico Bassi, Roma, Università di Roma La Sapienza.
  • PELUCCHI, M. (2000) «I marginalia dell’Anthologia Palatina. Karl Preisendanz e una questione da riaprire», Scripta 13, 161–187.
  • PÉREZ MARTÍN, I. (2010) «Los manuscritos griegos del Cardenal Zelada: una biblioteca romana en la Catedral de Toledo», en Bravo García y Pérez Martín (2010), I, 567–582 (láminas en II, 929–938).
  • PÉREZ MARTÍN, I. (2011) «El helenismo en la España moderna: libros y manuscritos griegos de Francisco de Mendoza y Bovadilla», Minerva 24, 59–96.
  • PONTANI, A. (2002a) «Per l’esegesi umanistica greca dell’Antologia Planudea: i marginalia dell’edizione del 1494», en V. Fera, G. Ferraù y S. Rizzo (eds.) Talking to the Text: Marginalia from Papyri to Print, Messina, Centro Interdepartimentale di Studi Umanistici, 557–613.
  • SALADIN, J. C. (2000) «Léon X philologue: le collège des jeunes grecs du Quirinal (1514–1521)», Quaderni di storia 25, 157–188.
  • SALADIN, J. C. (2013) La bataille du grec à la Renaissance, París: Les Belles Lettres.
  • SICHERL, M. (1978) Johannes Cuno. Ein Wegbereiter des Griechischen in Deutschland. Eine biographisch-kodikologische Studie, Heidelberg, Carl Winter Universitätsverlag.
  • SPERANZI, D. (2018) «La scrittura di Aldo e il suo ultimo carattere Greco (con uno sconosciuto essemplare di tipografia)», en N. Vacalebre (ed.) Five Centuries Later Aldus Manutius. Culture, Typography and Philology, Florencia, Leo S. Olschki, 29–60.
  • SPERANZI, D. (2013) Marco Musuro. Libri e scrittura, Roma, Accademia Nazionale dei Lincei.
  • STADTMÜLLER, H. (1899–1906) Anthologia Graeca epigrammatum palatina cum Planudea, 3 vols., Leipzig, Teubner.
  • TRAPP, M. B. (1997–1998) «Zanobi Acciaiuoli, Laurentianus conventi soppressi 4, and the text of Maximus of Tyre», BICS 42, 159–181.
  • TRISTANO, C. (1989) La biblioteca di un umanista calabrese: Aulo Giano Parrasio, Roma, Vecchiarelli.
  • VOGEL, M. y GARDTHAUSEN, V. (1909) Die griechischen Schreiber des Mittelalters und der Renaissance, Leipzig O. Harrassowitz (repr. 1966).
  • WECHEL, A. (1600) Epigrammatum Graecorum annotationibus Ioannis Brodaei Turonensis, nec non Vincentij Obsopoei, & Graecis in pleraque epigrammata scholiis illustratorum libri VII, París, apud Andreae Wecheli heredes.
  • ZORZI, M. (1987) La Libreria di San Marco: libri, lettori, società nella Venezia dei Dogi, Milán, Mondadori.